مقدمه

اکثر سیستم‌های اعلام و اطفای حریق در آتش‌سوزی‌های واقعی آن‌طور که باید عمل نمی‌کنند. دلیل اصلی شکست اغلب اشتباهات طراحی، نصب و نگهداری است، نه تجهیزات برند بالا. این مقاله براساس تحلیل ۴۷ پروژه واقعی و گزارش آتش‌سوزی‌ها تهیه شده است.

بخش ۱ — اشتباهات طراحی

• نصب دتکتور در محل اشتباه: کنار دریچه تهویه یا سقف بلند بدون تحلیل جریان هوا.
• عدم تحلیل نوع سوخت: انتخاب دتکتور فقط براساس نوع فضا، بدون توجه به نوع مواد قابل اشتعال.
• مسیر جریان دود بررسی نشده: دود دیر یا اصلاً به دتکتورها نمی‌رسد.
• فاصله اسپریکرها و دتکتورها اشتباه: فاصله زیاد → پوشش ناکافی، فاصله کم → فعال شدن زودهنگام.

بخش ۲ — اشتباهات نصب

• عدم رعایت ارتفاع مناسب: نصب دتکتورها و اسپریکرها در ارتفاع نادرست.
• سیم‌کشی اشتباه یا مشترک: اختلال و نویز یا سوختن کابل.
• نصب تجهیزات بدون تست میدانی: اعتماد صرف به چراغ سبز روی پنل.

بخش ۳ — اشتباهات نگهداری

• عدم تست دوره‌ای: بررسی عملکرد واقعی دتکتورها، پمپ و اسپریکر.
• عدم جایگزینی باتری و اطفاگرها: باتری‌های قدیمی یا خاموش‌کننده‌های منقضی.
• آموزش ناکافی پرسنل: ندانستن روش فعالسازی و مسیر تخلیه.

بخش ۴ — اشتباهات رایج شرکت‌ها و پیمانکاران

سیستم‌های «کاغذی» مطابق استاندارد اما عملکرد پایین، ارائه راهکار ارزان بدون تحلیل مهندسی، پنهان کردن نقاط ضعف تجهیزات — اینها رایج هستند و باعث شکست سیستم می‌شوند.

بخش ۵ — تحلیل عملی: مثال واقعی

سوله صنعتی با سقف ۱۰ متر: دتکتورهای نوری روی سقف، تهویه قوی مسیر دود را منحرف کرد، آلارم ۷ دقیقه دیر عمل کرد. راه حل: نصب دتکتور ترکیبی در ارتفاع میان‌سطح، تحلیل جریان هوا و تست عملی قبل از راه‌اندازی.

بخش ۶ — چک‌لیست پیشگیری از اشتباهات

• تحلیل نوع و رفتار آتش
• انتخاب دتکتور مناسب
• بررسی مسیر جریان دود قبل از نصب
• فاصله صحیح اسپریکرها و دتکتورها
• کابل‌کشی استاندارد و جداگانه
• تست میدانی سیستم قبل از تحویل
• برنامه نگهداری دوره‌ای
• آموزش و مانور پرسنل

جمع‌بندی

اشتباهات کوچک طراحی، نصب یا نگهداری می‌توانند کل سیستم را غیرقابل اعتماد کنند. ترکیب تجربه عملی، تحلیل واقعی و نگهداری منظم، عملکرد واقعی و قابل اعتماد را تضمین می‌کند.